Küçümseme neden tehlikelidir?
BBC’nin İnsan Yüzü Belgeseli’ni seyrettiniz mi? Eğer hala seyretmediyseniz mutlaka seyretmenizi tavsiye ederim. Bu belgeselde uzun zamandır çatışma yaşayan Eden&Mendy Kolk çiftinin hikâyesinden bahseder. Belgeselin çekildiği tarihte 8 yıldan bu yana evli olan bu çiftin aralarında bir türlü çözemedikleri sorunları vardır. Üç çocuk sahibi olan bu çift; boşanmaya karar vermeden önce son çare olarak Seattle Üniversitesi’nde psikolog olan John Gotmann ile görüşmeye karar verirler.
Gottman, çiftlerin birbirlerine söylediklerinden çok iletişimi etkileyenin yüz ifadeleri olduğunu düşünmektedir. Ayrıca kişilerin iletişim esnasında gösterdikleri yüz ifadelerinin; çiftlerin yaşadıkları duygularla ilgili bilgi taşıdıklarını da söylemektedir.
Belgeselde, Washington Üniversitesi Evlilik Araştırma Enstitüsü’ne giden çifti bir laboratuvar ortamına alıyorlar. Çiftler, farklı fizyolojik algılayıcılara bağlanıyorlar. Böylece çiftler tartıştıklarında onlarda ne tarz fiziksel değişimler olduklarını gözlemliyorlar. Konuşmalarını kamera ile de kaydediyor ve iletişim sırasında yaşadıkları farklı duyguları da inceliyorlar. Aslında beden dillerini gözlemliyorlar. Bu gözlemde kadının duygularının çaresizlik ve bir tür bıkkınlık ve iğrenme olduğunu ve kendini üzgün ve kızgın hissettiğini tespit ediyorlar. Amanda’nın (kadının) yüzündeki en belirgin ifade iğrenme ve küçümseme olarak ortaya çıkıyor. Psikolog Gotman, boşanmanın altındaki en temel sebebin; küçümseme olduğunu ifade ediyor ve küçümsemenin çok sağlıksız bir duygu olduğunu söylüyor belgeselde.
Peki tüm bunları bilmek neden önemli?
25 yıllık profesyonel hayatım içerisinde küçümseme davranışı gösterenlerin bu sağlıksız iletişim biçimini neredeyse alışkanlık haline getirdiklerine tanık oldum. Ve duygusal zeka konusunda yaptığım araştırmalarda da küçümsemenin maalesef bir nevi iğrenme duygusuyla nasıl da tetiklendiğini öğrendim.
Siz hiç sizi küçümseyen bir yönetici ile çalıştınız mı?
Ya da müşteri?
Ya da iş ortağı?
Ben çalıştım.
Bu tarz kişilerin sizde bıraktığı etkilerle başa çıkmak kolay değildir ama mümkündür.
Ancak öncelikle küçümsemenin neden tehlikeli olduğundan bahsetmek istiyorum.
- Tehlikelidir çünkü; karşısındakini yok sayar insan ve kişi; diğer tarafın niteliklerinin ne ifade ettiğini anlayamaz. Ne zaman ve hangi koşulda işe yarayacağını göremez. Bu yüzden de işbirliği yapmanın getireceği faydalardan kişi ya da kurum yoksun kalır.
- Tehlikelidir çünkü ; iletişim tarzı her zaman rekabetçi olur ve bundan hem bireyler, hem de kurumlar zarar görür.
- Tehlikelidir çünkü; kurum içinde ya da kişilerin bulundukları sosyal çevrelerde güç odakları ve “sizler ve bizler” ayrımı oluşur.
- Tehlikelidir çünkü; iletişimin gücü duygularda gizlidir.
Küçümseme davranışı gösteren insanlarla nasıl başa çıkılır konusuna gelince;
Siz ne elde etmek istiyorsunuz cevabına sahip olmanız gerekli bence.
Mesela bir danışman olarak benim için; ortak paydalarda buluşarak, projenin başarılı olması önemli. Karşımdaki kişinin küçümseme davranışının altında yatan güç dürtüsünü, iktidar kurma ihtiyacını anlıyor ve bununla çatışmak yerine bu gücü en etkin şekilde projenin başarısına nasıl aktarabiliriz diye düşünüyorum.
Peki eğer bu sizin bir yöneticiniz ya da çalışma arkadaşınız hatta müşteriniz olsaydı?
Bu durumda size birkaç sorum olacak:
- Bu ilişkiden ne elde etmek istiyorsunuz?
- Olmazsa olmazınız neler ve olmazsa en kötü ne olabilir?
- Tüm bunlara değer mi?
Sözün kısası;
Küçümseme sağlıklı bir davranış değildir ve ilişkilere zarar verir ve hatta ilişkileri bitirir.
Bu tehlikeli suda yüzmeye kararlıysanız siz bilirsiniz.
Elbette!
Başak Tecer
Sitede Başak Tecer imzasıyla yer alan her türlü makalenin tüm hakları saklıdır. Hiçbir şekilde izinsiz kopyalanamaz, alıntı yapılamaz. Marka patent no: 2014-32347.Aksi bir durumda yasal işlem başlatılmak zorunda kalınacaktır.
Önerilen Eğitimler: Sosyal zeka, iletişim ve ilişki yönetimi, etkin geribildirim verme ve alma, beden dili